موضوع حضور نظامیان آمریکا در عراق که از سال ۲۰۰۳ همزمان با اشغالگری ایالات متحده در این کشور آغاز شد؛ اکنون و پس از تصمیم پارلمان عراق برای اخراج همه نظامیان بیگانه و نیز درخواست ملت این کشور برای عقب‌نشینی آمریکایی‌ها از کشورشان به‌ویژه پس از ارتکاب واشنگتن به جنایت ترور سردار سپهبد «قاسم سلیمانی» و «ابومهدی المهندس»٬ سروصدای زیادی به‌پا کرده است.
تعداد نیروهای آمریکایی در عراق
همزمان با آغاز جنگ آمریکا علیه عراق در سال ۲۰۰۳ و سرنگونی صدام، بیش از ۱۷۳ هزار نیروی خارجی وارد عراق شدند که ۱۵۰ هزار نفر از آنها، آمریکایی بودند.
پس از آن در سال ۲۰۱۱ طبق توافق واشنگتن و بغداد، حضور نیروهای آمریکایی در عراق پایان یافت و همه نظامیان آمریکایی این کشور را ترک کردند تا اینکه در سال ۲۰۱۴ همزمان با ظهور داعش در عراق و ایجاد ائتلاف بین‌المللی موسوم به مبارزه با تروریسم تحت رهبری آمریکا که به‌بهانه مبارزه با داعش وارد عراق شدند٬ حضور آمریکایی‌ها در این کشور مجدداً تقویت شد.
در این سال حدود ۱۱ هزار نظامی بیگانه ضمن ائتلاف مذکور وارد عراق شدند که تقریباً ۷۰ درصد آنها را آمریکایی‌ها تشکیل می‌دادند؛ درحالی که عراق توانست به‌همت گروه‌های مقاومت بر گروه تکفیری داعش پیروز شود و ضمن اینکه بهانه ائتلاف آمریکایی برای ماندن در عراق مبارزه با داعش بود٬ نیروهای این ائتلاف هرچند حضور خود را کمرنگ کردند اما همچنان اصرار بر ابقای خود در این کشور دارند.
پارلمان عراق در ۵ ژانویه ۲۰۲۰ با حضور بیش از ۱۷۰ نماینده در پی شهادت سردار سپهبد «قاسم سلیمانی» و «ابومهدی المهندس» به‌دست تروریست‌های آمریکایی همراه با تصویب مصوبه اخراج نظامیان بیگانه٬ بر پایان نقش ائتلاف آمریکایی در این کشور نیز تأکید کرد.
پس از آن خبر‌هایی منتشر شد که ائتلاف بین‌المللی موسوم به مبارزه با داعش، بخشی از نیروها و مقر خود در بغداد را به کویت منتقل کرده است و حتی احزاب عراقی خواستار کاهش همکاری با ائتلاف بین‌المللی آمریکا شدند.
بر اساس آخرین آماری که «عادل عبدالمهدی» نخست‌وزیر دولت پیشبرد امور عراق در آوریل ۲۰۱۹ اعلام کرده بود٬ تعداد نیروهای آمریکایی در عراق به حدود ۱۰ هزار نظامی و مستشار می‌رسید.
اما در تاریخ ۲۰ ژانویه ۲۰۲۰ «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا چند هفته پس از اعلام مصوبه پارلمان عراق مبنی بر اخراج نیروهای آمریکایی و بیگانه از خاک عراق مدعی شد که تعداد نیروهای ایالات متحده در عراق به ۵ هزار نفر رسیده و همچنان در حال کاهش است.
اما اینکه آیا طرح اخراج نظامیان آمریکایی نتیجه‌بخش خواهد بود یا خیر، باید بگوییم که این امر قطعاً پیچیدگی‌های زیادی دارد و آمریکا به این سادگی از منطقه خارج نخواهد شد، چرا که به‌قول ترامپ، ۷ تریلیون دلار در خاورمیانه هزینه کردند و طبیعی است که نمی‌خواهند آن را به‌سادگی از دست دهند، اما آنچه مشخص است این است که اخراج نظامیان آمریکایی بالاخره باید از یک گام شروع شود؛ ممکن است پروسه‌ای زمان‌بر باشد، اما قطعاً اگر تنش‌ها بالا گیرد و جان نظامیان آمریکایی به خطر افتد، ترامپ چاره‌ای ندارد که برای پاسخ به افکار عمومی، جان آنها را تضمین کند و به آنها دستور عقب‌نشینی دهد.
تعداد پایگاههای آمریکا در عراق
ایالات متحده در سال ۲۰۰۸ با امضای یک توافق‌نامه امنیتی با دولت «نوری المالکی» نخست وزیر وقت عراق اقدام به تأسیس چندین پایگاه در عراق کرد.
پایگاه‌هایی که آمریکا در خاک عراق دارد با پایگاههای سایر کشورهای عربی کاملاً متفاوت است، در واقع، محور اساسی نیروی زمینی آمریکا در خلیج فارس، همین نظامیانی هستند که در خاک عراق حضور دارند و توان نظامی ارتش آمریکا از طریق این پایگاههای نظامی در عراق تأمین می‌شود.
همچنین حمله داعش به عراق در ۲۰۱۴ نیز بهانه تازه‌ای برای آمریکا بود تا بتواند تعداد پایگاههای خود را در عراق افزایش دهد.
در زمان حاضر تعداد پایگاههای آمریکایی در عراق به ۱۴ عدد می‌رسد که نام آنها در زیر آمده است:
ــ پایگاه «عین‌الاسد»: این پایگاه مهم‌ترین و بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در عراق محسوب می‌شود که در استان الانبار واقع شده است. نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در تاریخ ۱۸ دی ۱۳۹۸ در اولین پاسخ به جنایت آمریکا در ترور سردار سپهبد «قاسم سلیمانی» با پرتاب شماری از موشک‌های بالستیک٬ این پایگاه را مورد هدف قرار داد که بر اثر آن بخش بزرگی از عین‌الاسد نابود شده است.
ــ پایگاه «التاجی»: این پایگاه در ۲۷کیلومتری شمال بغداد تأسیس شده و توجیه و بهانه آمریکایی‌ها برای ایجاد این پایگاه٬ آموزش نیروهای عراقی برای مبارزه با تروریسم در عراق است.
ــ پایگاه «ویکتوری»: این پایگاه در فرودگاه بین‌المللی بغداد تأسیس شده و از نظر اطلاعاتی اهمیت بالایی برای آمریکایی‌ها دارد.
ــ پایگاه «الرطبه»: این پایگاه در استان الانبار واقع شده و به‌دلیل قرار داشتن در مرز سوریه و عراق دارای اهمیت استراتژیک زیادی است.
ــ پایگاه «بلد»: این پایگاه در شمال بغداد افتتاح شده و شمار زیادی از نظامیان آمریکایی در آن مستقر هستند.
ــ پایگاه «الحبانیه»: این پایگاه نیز در استان الانبار و مرز سوریه با عراق ایجاد شده و به همین دلیل از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است.
ــ پایگاه «القائم»: این پایگاه در نزدیکی گذرگاه مرزی عراق و سوریه یعنی «القائم» واقع شده و مهم‌ترین نقطه ارتباطی دو کشور محسوب می‌شود. القائم همچنین از نظر اطلاعاتی برای آمریکا اهمیت بالایی دارد.
ــ پایگاه «اربیل»: این پایگاه در مجاورت فرودگاه بین‌المللی اربیل واقع شده و نظامیان آمریکایی می‌توانند بدون اجازه دولت عراق از طریق این فرودگاه وارد این کشور شوند.
ــ پایگاه «باشور»: این پایگاه در شمال شرق اربیل قرار داشته و نزدیکترین پایگاه به ایران محسوب می‌شود.
ــ پایگاه «اتروش»: این پایگاه در مرز شمالی استان نینوا واقع شده است.
ــ پایگاه «مخمور»: این پایگاه در جنوب غرب استان اربیل قراردارد و طبق اطلاعات٬ نظامیان آمریکایی از این پایگاه هسته‌های مخفی داعش را مدیریت می‌کردند.
ــ پایگاه «k1»:این پایگاه یک مقر نظامی و هوایی محسوب می‌شود که در نزدیکی حومه شمال غربی کرکوک واقع شده و نظامیان آمریکایی همراه با نیروهای پلیس فدرال عراق و نیروهای مبارزه با تروریسم این کشور به‌صورت مشترک در این پایگاه حضور دارند.
ــ پایگاه «حریر»: این پایگاه در شمال استان اربیل قرار دارد و یکی از پایگاههای جایگزینی آمریکا در سوریه به‌شمار می‌رود که به عراق منتقل شده است.
ــ پایگاه «القیاره»: این پایگاه هوایی در شمال عراق و جنوب شرق استان نینوا واقع شده است و از این نظر که جاده راهبردی بغداد به ترکیه از نزدیکی این پایگاه می‌گذرد دارای اهمیت استراتژیک بالایی است.
کدام پایگاه‌ها تخلیه شده‌اند؟
حدود دوهفته قبل آمریکا به‌همراه تعدادی از کشورهای عضو ائتلاف موسوم به مبارزه با تروریسم در عراق اقدام به خروج نیروهای خود از ۵ پایگاه کوچک اما مهم عراق کرده و این مراکز را یکی یکی تحویل نیروهای عراقی می‌دهند.
خروج نیروهای ائتلاف آمریکایی از پایگاههای عراق به‌شکل زیر است:
ــ پایگاه «القائم» در تاریخ ۱۷ مارس ۲۰۲۰ برابر با ۲۷ اسفند ۱۳۹۸
ــ پایگاه «لفوسفات» در تاریخ ۲۲ مارس ۲۰۲۰ (۳ فروردین ۱۳۹۹)
ــ پایگاه «القیاره» در تاریخ ۲۶ مارس ۲۰۲۰ (۷ فروردین ۱۳۹۹)
ــ پایگاه «کی وان» در تاریخ ۲۹ مارس ۲۰۲۰ (۱۰ فروردین ۱۳۹۹)
ــ پایگاه «الحبانیه» در تاریخ ۳ آوریل ۲۰۲۰ (۱۵ فروردین ۱۳۹۹)
امروز نیز نیروهای مذکور اعلام کردند که قصد دارند پایگاه هوایی «ابوغریب» در شمال بغداد را تخلیه کنند و تحویل نیروهای عراقی بدهند؛ به این ترتیب این ششمین پایگاهی خواهد بود که نیروهای ائتلاف آمریکایی در عراق آن را ترک می‌کنند.
نیروهای آمریکایی که از این پایگاه‌ها خارج شده‌اند٬ اکنون در دو پایگاه «عین‌الاسد» و «القائم» در الانبار مستقر هستند و موشک‌های پاتریوت را در عین‌الاسد مستقر کرده‌اند تا پوشش امنی را برای خود فراهم کنند.
اما می‌دانیم که آمریکا هیچ‌گاه خیرخواه ملت عراق نبوده است و در همین راستا «کریم عُلیوی» نماینده پارلمان عراق نیز ابراز داشت که خروج نیروهای آمریکایی از برخی پایگاههای نظامی، مانوری آشکار برای تحقق دو هدف است: یکی اینکه آمریکا به‌دنبال ایجاد استحکاماتی برای خود در چند پایگاه مشخص با استفاده از سامانه موشکی پاتریوت و تمامی امکانات دفاعی است و به‌جای پراکنده شدن نیروها در مکان‌های مختلف آنها را در چند پایگاه مشخص مستقر کند. وی افزود که هدف دوم نیز مرتبط با تمایل این نیروها برای دور نگه‌داشتن خود از هر گونه حملات تلافی‌جویانه گروه‌های مقاومت در پاسخ به هر گونه تجاوزات احتمالی آمریکا در آینده است و خود همین مسئله بیانگر مقاصد خطرناک آمریکا در مرحله آتی است.
- نویسنده : ایرج ملکی
- منبع خبر : خبرگزاری تسنیم
